MARÍA DO CARMO HENRÍQUEZ SALIDO

Naceu en Mugardos, A Coruña, o 5 de febreiro de 1944 pero, como xa temos comentado noutras ocasións, incluímos a mulleres que tiveron un importante periplo na nosa provincia e, como non podía ser doutro xeito, María do Carmo Enríquez Salido exerceu e formou durante décadas a milleiros de mozos e mozas ourensás.

É catedrática de Filoloxía Española da Universidade de Vigo desde decembro de 1993. Acadou o título de bacharelato no Instituto de Pontevedra e, posteriormente, matriculouse na Facultade de Filosofía e Letras da Universidade de Santiago onde se Licenciou en Filoloxía Románica coa cualificación de sobresaliente. Tras disto realizou o curso de Doutoramento  e a súa Tese versou sobre a fala de O Grove. Presentou a súa Tese na Facultade de Filosofía e Letras de Santiago sendo valorada con Sobresaliente Cum Laude.

(Foto: La Opinión A Coruña)

(Fonte: "Tesis Doctoral", El Pueblo Gallego, 28 de outubro de 1971, p. 16. Galiciana)

A partir de 1966 estivo de profesora adxunta provisional na Facultade de Santiago e tamén en varios Institutos de Ensinanza Media, por exemplo, en 1971 veu destinada ao Instituto Maculino dde Ourense, e en  Escolas Universitarias, como a de Ourense. Obstentou diversos cargos directivos e de xefatura de Departamento. Un dos máis destacados foi o de ser Xefa do Departamento de Formación do Profesorado do ICE (Instituto de Ciencias da Educación) da Universidade de Santiago. Dito Instituto estaba centrado na formación do profesorado para que coñecese técnicas e métodos modernos de ensinanza.

(Fonte: "Toma de Posesión", El Pueblo Gallego, 6 de novembro de 1971, p. 17. Galiciana).

(Fonte: La Región, 9 de xaneiro de 1971, p. 5. Galiciana)

No ano 1972, co gallo da apertura do curso escolar, impartiu no paraninfo do instituto unha conferencia titulada "Gallego y Castellano en Galicia". Desde logo sería unha asidua en dar Conferencias por Galicia sobre o galego, léxico,orixe, evolución.

A partir de 1980 vai impartir a materia de Lengua e Literatura Española na Escola Universitaria de Formación do Profesorado de E.X.B.

Muller de incansable traballo e de grande intelectualidade ten no seu haber numerosos traballos de investigación sobre a lingüística, a lingua galega, lexicografía...entre os que destacamos:

• Proxecto de investigación: Educación Rural en Galicia. Experta española principal en el campo del bilingüismo. Programa de Cooperación entre a Universidad de Santiago de Compostela e as Universidades Americanas de Wisconsin y Stanford.
• Proxecto de investigación: Interferencias na dirección Castelán-Galego en Galicia.
• Proxecto de investigación: Procesos da Formación das palabras na linguaxe xurídica.
• Proxecto “Base de dados das obras gramaticais e lexicográficas portuguesas e participadas pela língua portuguesa nos séculos XVI ao século XIX”.
• La Represión económica durante o franquismo. Galicia. (1936-1945).

É Membro da COMISSÃO CIENTÍFICA EXTERNA DE ACOMPANHAMENTO (ADVISOR) DA UTAD (Universidade de Tras-os-Montes e Alto Douro- Portugal).

Ademais de todo isto dirixiou numerosas Teses de Doutoramento tanto da Universidade de Vigo como de Madrid e estivo presente en numerosos Seminarios de Estudos.

Foi pioneira na defensa da lingua galega, unha muller que sempre lle outorgou ao noso idioma a categoría que se merece. Defendeu a lingua galega-portuguesa pois sempre as considerou xunguidas. En 1979 participou na publicación dun libro para a ensinanza do galego nos niveis de Preescolar, primeiro e segundo de Básica. Pódese considerar o primeiro texto educativo íntegro para ensinar e aprender a lingua galega nas escolas. O libro pertencía á Colección Estudios y Experiencas Educativas. Constaba dunha primeira parte escrita totalmente en galego e sinalábanse os obxectivos do curso para desenvolver a capacidade para comprender e empregar a lingua galega. Estudábanse tamén as estrututas do idioma: directivas metodolóxicas, como planteamento previo á ensinanza. Por suposto, contina interesantes actividades e textos literarios elementais. No grupo de traballo estaban, ademais de María do Carmo, Joaquina Gallego Jorreto, Manuela Garrido Martínez e Antonio Marban.

Casou con José Domingo Posada González, Enólogo e empresario, que comezou a desenvolver a súa carreira vencellado ao grupo empresarial alimentario do que xa era socio o seu pai, Cuevas y Cía SA. e foi  impulsor do produto delicatessem Marron Glasé que comezou a ser comercializado a partir de 1989. O matrimonio tivo un fillo, José, economísta, que tras dedicarlle moitos anos á empresa familiar, actualmente exerce como profesor de Matemáticas.

María do Carmo exerceu como profesora incansable e como defensora dun galego auténtico ata que xubilou da docencia pero non da súa paixón pola investigación, ampliando cada vez máis o número de publicacións e, ademais, segue a colaborar na prensa con artigos que abordan temáticas varias sobre a lingua. É unha destacada voceira histórica do reintegracionismo ou lusismo, postura que defende que a lingua galega non se pode separar da portuguesa.

(Elaboración propia a partir de diversas fontes).

Vid: http://galegos.galiciadigital.com/es/maria-do-carmo-henriquez-salido; "Un libro didáctico de Lengua Gallega", El Pueblo Gallego, 12 de abril de 1979, p. 15; Foto: La Región, 9 de xaneiro de 1971, p. 5; https://gl.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa_do_Carmo_Henr%C3%ADquez_Salido