RECANTO DE REFLEXIÓNS

09 noviembre 2022

MARÍA CRUZ PÉREZ GONZÁLEZ

María Cruz Pérez era inspectora e unha muller implicada coa educación. Non era natural de Ourense pero estivo exercendo na Normal de Mestras de Ourense a onde veu destinada en 1915. 

Cursou os estudos en Santiago titulándose co grao Superior de Maxisterio. En 1913 foi nomeada profesora numeraria para a sección de Labores  para a Normal de Cuenca. Pero en outubro dese mesmo ano fixo unha permuta coa profesora de Labores da Normal de Álava. 

Despois, en virtude do concurso de traslados e por R.O. do 29 de xaneiro de 1915 foi nomeada profesora numeraria de Labores e Economía doméstica da Normal de Ourense (1). Coincidiría na Escola con outra profesora imponderable como era Josefa Segovia Morón. Permaneceu na praza durante cinco anos pois en 1920 foi nomeada inspectora para la zona de Vigo. Foi unha grande impulsora das cantinas escolares propiciando que se creara en en 1933 unha en Vilagarcía de Arousa. Co gallo do seu contento por ver saír adiante a súa iniciativa pronunciou un discurso loubando o labor da escola e poñendo a "esperanza en España y en la República" (2). En febreiro dese mesmo ano, elaborouse o Manifesto de apoio ao Estatuto de Galicia que foi asinado por diversos intelectuais figurando entre eles María Cruz Pérez.

 
(La Región, 9 de febreiro de 1933, p. 1) Galiciana.

Dito manifesto avogaba pola concordia entre os galegos. Dicía que persoeiros de diversas procedencias ideolóxicas, formas de pensar, de opinar... uníanse  polo sentir da terra.

...gallegos los unos por derecho de sangre y de suelo y avecindados los otros en este país, en función de nuestros trabajos profesionales, pero todos ciudadanos en ejercicio de nobles labores docentes e inquietas actividades intelectuales; espíritus de la más diversa significación y doctrina, discípulos de las más antitéticas escuelas, profesores e investigadores en las ciencias más dispares, coincidimos por apremio del instante, cuya transcendencia somos los primeros en reconocer, en la necesidad urgente e  imperiosa de llamar en la conciencia en todos los gallegos de buena voluntad, invitándoles a meditar reposadamente sobre las amplias perspectivas que abre el Estatuto aprobado en Santiago el 19 de diciembre último, y que muy en breve será sometido a prebiscito popular, actualmente, en trance de truncarse para siempre por la visión partidista de los unos y de los otros...

Defendían camiñar cara unha Galicia mellor e desexaban fomentar desde a súa docencia e actitude ir a: "La Galicia ensoñada que vaticinaron nuestros maestros; la Galicia que de nosotros esperaron nuestros padres y que sólo nosotros podemos legar a nuestros hijos". 

Os asinantes maniféstanse orgullosos de poder apoiar a iniciativa pois consideran que é un deber cívico pedir por unha Galicia autónoma:

No es un Estatuto de Derechas ni de Izquierdas, sino la carta fundamental capaz de estructurar las leyes que Galicia en su día quiera darse a sí misma; constituye plena garantía para el libre juego de todos los Partidos, y la expresión legal de todas las tendencias. Orgullosos en cumplir elementísimo deber de ciudadanía, escribirmos nuestras firmas al pie de este documento, garantizando hasta donde llegue la fuerza de nuestro esfuerzo, que la apetecida Galicia autónoma jamás estará a merced de tal o cual grupo, ni sojuzgada al capricho de un hombre, sea el que fuere, ni sometida a los deseos de un Partido determinado, cualesquiera que fuesen sus poderes.

Apelaban aos galegos para que consideraran a importancia do momento e era o momento de actuar con responsabilidade da honestidade, de primar a concordia entre os galegos, de facer exame de conciencia nesta decisiva actividade patriótica. 

Tan só aparecen dúas mulleres asinantes do Manifesto, Ernestina Otero e María Cruz Pérez. Nin Ernestina estaba aínda en Ourense pero virá a exercer á Normal de Ourense en 1939 como "desterrada" pola Ditadura, nin María Cruz pois esta marchara de Ourense en 1920. Pero non podemos deixar de mencionalas dentro da historia da nosa cidade.

María exerceu a inspección desde 1920 ata que xubilou. Foi unha muller implicada na profesión e alentaba ás mestras a facer un bo exercicio docente. Tamén se sumaba ás iniciativas xunto con outros inspectores de levar de viaxe cultural a mestras e mestres de Pontevedra como foi o realizado en xullo de 1927 a Madrid, Toledo e o Escorial e para o cal recibiron subvención. Foi secretaria do Consello de Inspección, cargo ao que renunciou en 1952 continuando os seus labores de inspección na sección 1 de Pontevedra. En 1956 xubilou e foille concedida o Lazo da Orden de Afonso X o Sabio pola súa traxectoria profesional.


(1)Cid Galante, Rosa María, Escola Normal de Mestras de Ourense (1877-1970). As súas orixes e os seus emprazamentos. Vigo, Universidade de Vigo. 2013. (2) "La cantina escolar de Vilagarcía de Arosa", Boletín de Educación, nº 1, decembro de 1933, p. 33.
El Noroeste, 16 de xullo de 1927, p. 1; La Correspondencia de España, 12 de xullo de 1913 julio, p. 5; La Correspondencia de España , 12 de xullo de 1913, p. 8; El Correo gallego, 24 de setembro de 1952, p 1; La Noche, 19 de maio 1956, p. 6.