O día 19 de setembro de 1927 realizou o exame de ingreso na Normal de Ourense no que desenvolveu tres temas:“Venida de los romanos a España” no que indicou da influencia da cultura romana na poboación autóctona. Tamén dedicou un apartado a “Viriato” e a súa resistencia contra os romanos. Finalmente desenvolveu a resistencia de “Numancia” e como a cidade se inmolou antes que concellerlle a gloria aos romanos.
Superado o ingreso matriculouse pola opción non oficial e con gratuidade da matrícula, por ser orfa de pais, nos catro cursos da carreira ata rematalos no ano 1931. O seu expediente académico foi moi bo destacando con sobresaliente nas materias de Teoría e Práctica da lectura; Costura; Pedagoxía; Historia Moderna dos tres primeiros cursos e levando todo sobresaliente no cuarto curso (1).
Casou en 1926 co médico pediatra Antonio Fernández Carnicero afiliado ao Partido Comunista e que tiña a súa Clinica na Ponte fronte á Estación de Ferrocarril.
María afiliouse ao Partido Comunista e foi unha das dirixentes de ATEO (Asociación de Traballadores de Ensino de Ourense) e por tal motivo sufriu a represión da Comisión Depuradora que determinou o seu cese en agosto de 1936 xunto cos seus compañeiros do sindicato, edito asinado polo comandante militar Luís Soto.
Embarcou o 21 de decembro de 1938 en Francia no buque vapor Orinoco cos seus dous fillos, Antonio de catro anos e Roberto de dous, rumbo ao exilio en Veracruz (México) a onde chegaron o 16 de febreiro de 1939. Levaba unha tarxeta de turista temporal expedida no consultado de México en Marsella e alegou que ía visitar ao seu home que se topaba en Veracruz como exiliado político e que tiña permiso para desempeñar actividades non ilícitas ata outubro de 1939 (2).
(Antonio Fernández Carnicero. Fonte: AGA,RIEM,076,122)
Durante o seu exilio María foi mestra en México e, xunto co seu home, continuou o seu activismo político (3). O 13 de decembro de 1971 consta que María Bouzas viaxou no voo 464 da compañía aérea de Cuba procedente da Habana a México. Tras a morte de Franco, María máis a súa familia retornaron a España.
(Fonte: La Zarpa, 7 de abril de 1936, p. 5)
(Fonte: Esta documentación ten como referencia a Caixa 2510, fondo: Dirección Federal de Seguridad (D.F.S.); serie: informes diarios; expediente: único; años: 10/12/1971 al 14/12/1971. Perteneciente a informes diarios según la identificación del Archivo General de la Nación (A.G.N.)
(1)AUVIG. Expedientes Acadécicos . María Bouzas Pérez.
(2)ES.28005.AGA.
Signatura. AGA,RIEM,083,100.
(3) dos, C. (2014, February 20). médico e
político galego. Wikipedia.org; Wikimedia Foundation, Inc. https://gl.wikipedia.org/wiki/Antonio_Fern%C3%A1ndez_Carnicero
(consultado o 20 de maio de 2024)-
Vid: Méndez lois, Mª José (Coord.), Mulleres na Educación en Galicia, MUPEGA, Xunta de Galicia, 2009, p. 64; Diario de un médico de guardia, e hemeroteca. Portal de Archivos Españoles do Ministerio de Cultura e Deporte.
Foto: Movimientos Migratorios Iberoamericanos. (2024). Pares.mcu.es. https://pares.mcu.es/MovimientosMigratorios/viewer2Controller.form?nid=24391&accion=4&pila=true
