Etiquetas

25 diciembre 2014

MERES BARREIRA


Naceu en Ourense e reside en A Coruña. Meres Barreira é pintora de vocación e acuarelista por definición, xa que en canto descobre esta técnica, atopa o seu medio de expresión idóneo. Segundo as súas propias palabras, "a acuarela é a pintura do espírito", chea de matices e de posibilidades, perfecta para plasmar o universo interior da artista. Fórmase coa pintora Fina Mantiñán, que comezou a súa traxectoria artística en París, e é ela quen anima a Meres Barreira a probar a técnica na que atopa o seu medio perfecto de expresión: a acuarela.
Así, tanto nas súas series abstractas como nas escenas figurativas, Meres expresa emocións profundas, sen ningún tipo de máscara e cunha sinceridade absoluta, pintando tal e como ela é ou sente nese momento.
Ademais, afástase conscientemente do academicismo e opta pola experimentación, un feito que a mantén traballando a diario no seu estudo. Esta faceta pódese ver, principalmente, nas súas abstraccións, pola maneira innovadora de tratar a acuarela, o uso de técnicas mixtas ou a propia elección do papel (por exemplo, acuarela sobre papel negro).
Varias das acuarelas de Meres Barreira foron seleccionadas en dúas edicións do Premio Internacional de Pintura Xulio Quesada. Tamén expuxo as súas obras en galerías e museos fóra das nosas fronteiras, en Francia (Premio Médaille da Ville en 2009) e en diferentes cidades europeas, como Bruxelas e Múnic.
Meres Barreira

24 diciembre 2014

VALERIA DOMÍNGUEZ

Valeira, nacida en Ourense no ano 1979, é filla do emprensario e emprendedor innovador ourensán Adolfo Domínguez, pero resaltámola non blog polos méritos profesionais que Valeria ten. Estudou en Canadá e licenciouse en Enxeñería Robótica na Universidade de Queens. Domina o francés, alemán, inglés e traballou en Estados Unidos onde creou unha empresa de ventas de casas por internet. Na actualidade é a directora de e-commerce de Adolfo Domínguez, sen dúbida, unha grande emprendedora.

13 diciembre 2014

LUCÍA SUEIRO (CH SUEIRO)

Lucía Sueiro é unha pintora galega nada en Ourense en 1954, fai Belas Artes en San Fernando (Madrid), e realiza exposicións  individuais e colectivas por España e parte de Europa.  Na actualidade reside en Vigo onde ten unha Galería de Arte (Galería Conde Sueiro) na que está exposta a súa obra de maneira permanente xunto con exposicións doutros pintores. Tamén expón obras das súas fillas Mónica e Vanessa.
Admira a pintores como Magritte, Caravaggio e Botticelli. 
O estilo que máis lle atrae é o surrealista e tamén a abstacción. As súas pintures teñen forte colorido o que imprime entusiasmo. O debuxo chega a ser moi detallado e preciosista e noutros casos déixase levar polas fortes pinceladas sen debuxo previo.

23 noviembre 2014

CLAUDIA GÓMEZ FERNÁNDEZ

Nacida en Ourense no ano 1958. Claudia é unha pintora autodidacta algo que lle confire personalidade e liberdade á hora de pintar. Non obstante  séntese inspirada por Kandinsky e o gótico e mestres de Renacemento. O seu éxito está en crear traballos emocionais. O seu aceite e os acrílicos sutilmente expresan os cambios que as persoas experimentamos. As cores serven para  reflectir expresividade e emocións.
Estivo un tempo en Nova York e actualmente reside en Madrid onde levou a cabo importantes exposicións: "Un puente de color entre dos mundos" "Esencia de la abstración".

Vid: http://www.agora-gallery.com/jap/artistpage/Claudia_Gomez.aspx
http://pinturaytradicion.blogspot.com.es/

07 noviembre 2014

YOLANDA LÓPEZ LÓPEZ

Digna de mención neste blog é Yolanda López López que presenta un suntuoso currículo. Yolanda, muller polifacética, naceu en Ourense en 1976. 
É funcionaria de carreira na Administración de Xustiza (Fiscalía de Madrid). Licenciada en Filoloxía inglesa, técnica en turismo, tradutora literaria (Shakespeare, Plath, Brönte, Whitman, etc) e pintora pola Deputación de Ourense e polo Centro Dotacional de Arganzuela de Madrid, adicouse ao ensino medio e universitario.
Realizou o DEA, o doutoramento e a tesiña de licenciatura sobre a identidade individual e colectiva na obra da escritora sureña Eudora Welty. Foi investigadora nas universidades da USC,  A Coruña, Castilla-La Mancha, Birmingham –UK-, Virginia e Mississippi–USA- e no Centro Ramón Piñeiro, onde colaborou con diferentes ponencias e artigos de ensaio.
É autora dos poemarios individuais premiados Verdugos impolutos (Concello de Rábade, 2005), Obertura sen heroe (Follas Novas, 2006), Grietas (Visión Libros, Madrid, 2012), Temblor fiero (Lastura, Madrid, 2013), Moralla (Follas Novas, 2013) e Tántalo (Xunta de Galicia e Concello de Negreira, 2014). Nos vindeiros anos saíran do prelo poemarios seus na prestixiosa editorial madrileña Huerga & Fierro.
Galardoada con premios literarios en Galicia e o resto da península, Suso Vaamonde, Rosalía de Castro de Cornellá en dúas ocasións, Aurelio Aguirre, Antón Tovar, Xosé Neira Vilas, Fundacion CEPAIM para a solidaridade, mención de honra do Manuel Oreste Rodríguez, I Premio Manuel María da Casa de Galicia de Guipúzcoa, accesit do Picapedreros da revista La Oca Loca, ou o Manuel López Ardeiro, textos da súa autoría aparecen nos libros colectivos Ás aforas do soño (Casa da Gramática, 2005), Homenaxe dos poetas galegos a F. G. Lorca (Xerais, 2006), Catálogo Rede Natura de ADEGA (Xunta,2007), Implícate na palabra: Poetas galegas e tamiles (Implicadas/os no desenvolvemento, Galaxia, 2007), Uxío Novoneyra: A emoción da terra (AELG, 2007), Letras novas (AELG, 2008),  Filografía (Lastura, 2013),  Angrois (Xacobeo, 2014), Poekas: De Vallecas al verso (Lastura, 2014) e O soño galego de Julio Cortázar e (Linteo, 2014).
Publicou poemas, relatos e artigos de opinión en xornais e revistas literarias (Boletín literario da USC, La voz de Galicia, La Región, Galicia Hoxe, Xistral, Dorna, A xanela, Saudade, Lúa nova, Madrygal).
Colaborou no equipo de traballo do manual Niveis de Competencia en Lingua Galega (Xunta, 2006).
Forma parte do programa de recitais Poesía Nova da Comunidade de Madrid. Participou en recitais benéficos e en homenaxes a intelectuais. Impartiu obradoiros literarios e foi membro xurado de certames para mozos. Participou en espectáculos de poesía, pintura, fotografía, música e danza oriental.

Forma parte dos grupos literarios Bilbao e Poekas de Vallecas de Madrid.

31 octubre 2014

DORITA SAAVEDRA

Dorita Saavedra naceu en Ourense pero pouco máis sabemos da súa biografía. Rafael Salgado menciónaa no seu estupendo blog Ourense no tempo e agardo que entre os dous descubramos máis desta artista, da que aínda se sabe pouco. E é que a vida do espectáculo facía que as artistas residisen en diversos lugares e por tempadas. De momento, dicir, que a súa maior parte transcurriu en A Coruña onde actuaba  no Teatro Paris e tamén no teatro Jofre de Ferrol nos anos centrais da segunda década do século XX. Dorita, como cupletista, interpretaba cancións de asunto lixeiro (de aí que se lle denominara a estas mulleres calzonetistas) e  cambiaba frecuentemente de vestiario (de aí a denominación de transformación). A maioría das cupletistas da época facíanse publicidade nas revistas culturais indicando que eran calzonetistas a transformación para seren contratadas nos cafés e teatros.
Vid: Eco Artístico, Madrid, 15 diciembre, 1914. Biblioteca Nacional. (Foto)
Ourense no tempo

30 octubre 2014

MERCEDES BAIGET ÁLVAREZ

Naceu en Ourense o 24 de setembro de 1911 no seu dunha familia de nivel económico acomodado. Realizados os estudos primarios, matricúlase no Instituto Provincial no ano 1923 cando tiña 12 anos. Realizará os seis cursos, o primeiro pola opción libre e os cinco restantes por oficial. As cualificacións que obtivo foron brillantes obtendo premio en gran parte das materias.

Unha vez acadado  o título de bacharelato,  trasládase á Normal de Ourense  en 1928 onde se titula en maxisterio. Ocupou praza en Casasoá en Xunqueira de Ambía, en Santás no concello de Taboadela. 

Casou en xuño de 1944 con Manuel Martín o fabricante de Anís Compostelano e propietario da fábrica licores. 

Continuou formándose e realizou os cursos 7º e 8º en 1967 na Normal de Ourense para especializarse en Ciencias. 

Para a realización destes cursos debían reunir unha serie de requisitos. Na imaxe que se acompaña pode verse a convocatoria.






Vid: Tese inédita. Cid Galante, R. e Benso Calvo, C., “Los expedientes de las estudiantes de bachillerato: una fuente básica para el estudio del alumnado femenino de los institutos. Ourense como ejemplo (1900-1930)” Historia de la Educación, 26, 2007, pp. 437-470

19 octubre 2014

MARÍA ASUNCIÓN BONET CORREA

Era pintora que asinou os seus cadros como "Choncha Bonet". Naceu na Coruña o 22 de Abril de 1922 na Praza de Pontevedra na casa dos seus pais o Comandante de Intendencia Militar e pintor por afección D. José Bonet Peñalver e de Asunción Correa Calderón escritora e nai de familia proveniente dunha tradicional familia galega de hijosdalgos lucenses que probaron nobreza en 1507 en Lugo, Galicia. Por parte do seu pai era neta do gobernador militar de Ourense e Coronel da Garda Civil, D. José Bonet Portell .
Choncha, autodidacta, aprendeu de nena vendo pintar ao seu pai. O brillante exemplo do pai de Choncha, José Bonet Peñalver, que nos seus momentos libres pintaba cadros ao estilo da época, impresionistas, e outras veces clásicos copiando obras do Museo do Prado, demostran a fonda madurez como pintor á que chegara e que impulsou con máis forza aínda a vontade e imaxinación de Choncha a seguir os seus pasos na pintura. 
Na súa mocidade, Choncha coñeceu moitos lugares de Galicia. Primeiro foi A Coruña, despois Lugo, veraneou xunto aos seus pais en Foz, visitou a familiares, como era o caso das súas curmás no pazo de Reza nos arredores de Ourense, participando nas festas da vendima do mesmo. Ao final coñeceu Pontevedra viaxando a Panxón e Baiona. A súa curmá Ana María Deza Bonet fué a súa compañeira de xogos nos días felices da nenez en Reza.
Asunción Bonet expuxo por primeira vez no ano 1954 no Círculo de Belas Artes de Lugo, onde obtivo unha mención honorífica na exposición para artistas noveis. En 1958 desprázase a Roma a casa do seu irmán Pepe e logo con el viviría en Roma para pintar os seus primeiros cadros da súa serie romana. Alí atopou unha luz que reflectiu nos seus cadros e que contrasta radicalmente cos galegos. Á súa volta en 1959, fanse eco das súas obras J. Antón no xornal O Progreso, Amadeo Varela en La Voz de Galicia e Federico Carlos Gasalla na Noite. Empezan entón frutíferos anos de intensa produción artística. Choncha non para de viaxar e pintar. Non hai recuncho pintoresco de Galicia que non visite e retrate. Empeza a facer regularmente exposicións en galerías de arte e moitísimas familias especialmente da Coruña adquiren as súas paisaxes, carruseis, palcos de música, procesións e até festas no Parque do Recheo (Xardíns de Méndez Núñez), concertos (como o do ao aire libre en Pontevedra ou na Coruña), etc. Pronto a descubriron os críticos de arte e os vellos mestres como Vázquez Díaz que a eloxiou ao ver a súa exposición no Círculo de Belas Artes de Madrid. Pero quizais o seu eloxio máis honesto foi o do Marqués de Lozoya. Tamén viaxou máis dunha vez a París onde admirou os artistas impresionistas e frutificou unha das súas mellores etapas como pintora. Fixo cadros do Barrio Latino, do Montmartre coa basílica do Sacré Coeur, de escenas de rúas pintorescas e dentro dun estilo moi depurado e áxil á vez. Seguiron outras etapas que coa madurez gañaron en detalles e desenvolvendo un estilo semellante ao naif pero sempre moi persoal e inxenuo. Fixo exposicións cada certo tempo en Madrid e na Coruña, sendo a exposición de setembro de 1993 nos salóns do concello da Coruña  a época de máximo esplendor dentro da súa carreira artística.  Envorcouse en cadros que reflectían o relixioso do seu Galicia natal aínda que tamén produciu mariñas, paisaxes, festas, carruseis, palcos de música e até entroidos. As súas características máscaras de Verín retratando o entroido ourensán, achegábaa moito ao seu admirado Gutiérrrez Solaina. Tamén fixo un cadro do mítico café Xixón de Madrid aínda que baleiro de intelectuais e cheo dun pobo alegre e desenfadado.

Así pois, e resumindo podemos dicir que despois da primeira etapa galaica vai a Madrid, logo Roma, ambos cunha gama de cores nova e máis luminosa, Choncha domina as masas, retrata sen medo a grupos de persoas. A continuación París que alcanza unha soltura total no impresionismo e pálpase que estudou a Manet, Monet e Van Gogh aos que admira na súa obra. Posteriormente vén unha longa etapa galega con cadros intercalados de Madrid que evocan un xiro cara a un maior detalle e unha paleta aínda máis colorida achegándose moito a un estilo naif pero sen selo, xa que os trazos impresionistas non os perde nunca, e alcanza algo así como un ingenuismo personalísimo.

10 octubre 2014

GILL BIRD

Gill é pintora e aínda que nacida en Gales leva residindo en Ourense case corenta anos pois leva vivindo aquí desde 1977. Na galería e repartidas por toda a casa, hai unha colección de óleos e pasteis da pintora Gill Bird, propietaria da Casa Grande de Soutullo. Nada en Cardiff, País de Gales, Licenciada en Inglés e Belas Artes pola Universidade de Manchester.

Exposiciones Colectivas: Chapter Arts Centre, Cardiff (1972- 1977). Mulleres Pintoras Ourensás. Museo Municipal, Ourense (1995).
Exposicións Individuais: Aula Caixa Galicia. Celanova (1997) Aula Caixa Galicia. Barco de Valdeorras (1997) Studio 34. Ourense (1998) A Fábrica, Allariz (2000) Casa da Cultura, Xinzo de Limia (2000) Casa Grande de Soutullo. Exposición Permanente (2000-2014)

27 septiembre 2014

MODESTA FERNÁNDEZ BLANCO (MEBORAT)

Meborat, pintora ourensá cunha extensa carreira artística que comezou en 1976. Formouse aos 12 anos na Escola de Artes e Oficios da Deputación, onde perfeccionou as técnicas de debuxo e barro, que ela mesma consideraba fundamentais na formación de calquera artista plástico. A súa relación co mundo de arte pasou por diversas etapas, sempre saltando dunha a outra, pois gostaba de experimentar  tanto en técnicas como en manifestacións artísticas.

A pintora sempre se declarou unha 'namorada' de Ourense, onde expuxo en multitude de ocasiónss. Entre as exposicións máis relevantes que realizou, figura a súa presenza en espazos culturais de Madrid ou Oviedo. En 2009 expuxo na cidade dentro dos 'Encontros co patrimonio cultural' do Ateneo.
Lamentablemente faleceu en maio de 2012 aos 55 anos.
Vid: La Región

Foto vid: A Deputación

ANA FERREIRO

Ana Ferreiro naceu en Ribadavia e deixou a súa profesión de enxeñeira para dedicarse de cheo á pintura. O seu pai era ferroviario e a súa avoa e a súa tía rexentaban un bar na mesma estación dende onde axudaron a moitos xudeos a escapar cara Portugal e das que falamos neste mesmo blog. Ana Ferreiro fai unha pintura figurativa pero íntima, de temas cheos de humildade, cunha pincelada delicada e cores cálidos harmoniosos.
Ana Ferreiro é nova e seguro que ten unha longa carreira por diante. Realizaou exposicións exitosas en Ourense, Madrid, e demais provincias.
Información e foto, vid:  Cultura Xunta de Galicia,

14 septiembre 2014

CONSUELO BELLO CANO

Como vén sendo habitual neste blog, incorpóranse mulleres que foron fillas de ourensás, e sobre todo se estas tiveron una repercusión social importante, como é o caso. Estamos a falar de Cosuelo Bello, tamén chamada Fornarina I. Diremos dela que era cupletistas e das famosas cupletistas de Madrid, cidade onde nace o 27 de maio de 1884. Era filla de Laurenao Bello, que era garda civil e era ourensán, e de Benita que era lavandeira e era de El Toboso. A Fornarina foi a intérprete de "Clavelitos" canción composta polo seu noivo, J. Cadenas.Parece ser que non tiña una voz potente pero modulaba moi ben e facía bonitos graves.
Para máis datos quixera remitir ao blog do meu amigo Rafael: Ourense no tempo.
Vid: Ourense no tempo
Vid:Wikipedia
Vid: Consuelito y otras bellas del cuplé

12 agosto 2014

MILAGROS CAIÑA-ANDREE

Nada en Ourense, os seus país emigraron a Alemaña a finais dos anos sesenta. Alí atoparon mellores perspectivas para os seus fillos e tamén para si
mesmos.
Ao longo da súa carreira profesional traballou en diversos ámbitos dos recursos humanos.
Entre outras responsabilidades, estivo a cargo dos directivos da Deutsche Bahn e foi membro da Xunta Directiva da súa subsidiaria de loxística Schenker AG. Desde xullo de 2012, é membro da Xunta Directiva de BMW Group, como responsable de persoal e materia social, mantemento e xestión enerxética.
Milagres Caiña Andree chegou a Alemaña sendo moi nova pero aínda así recibiu unha educación bilingüe.

Para ela os fitos da súa traxectoria profesional foron precisamente aqueles nos que deu un paso adiante en responsabilidade. Por exemplo, cando con trinta e seis anos entrou na Xunta Directiva de Vossloh AG como responsable de persoal; máis adiante, cando tivo a oportunidade de marcar o camiño que se debía seguir nunha compañía do tamaño da Deutsche Bahn. Pero definitivamente, BMW Group ocupa un lugar privilexiado na percepción da súa carreira.

02 agosto 2014

ADELA VILA CANEDA

A nosa poetisa nace en Ourense. Desde 1979 ata a actualidade non deixou de formarse. Destacamos os seus estudos de Economía na Universidade Autónoma de Madrid. Humanidades na Universitat Oberta de Catalunya. Na Universidade de Illinois un seminario de Banco de Eventos de Interacción Internacional do Sistema do Mediterráneo Occidental. No Ministerio de Defensa cursos de Sistema Operativo ONIX, Ofimática, e Protocolo e Psicoloxía Social, entro outros.
En maio de 2005, con motivo dunha viaxe a África, namorouse de Gran Canaria. Viu que era o lugar paradisíaco para levar a cabo o seu proxecto de vida: a poesía. Desde a devandita data participou en numerosos actos culturais organizados por distintas Administracións, así como por Fundacións e Asociacións culturais e literarias.
Publicou Simples palabras. Vuelo de palabras e En tres palabras. En Editorial Nuevos Autores.
Naces de palabras. Canal de palabras e o seu último libro en 2010 Salto de palabras foron publicados pola Editorial Beginbook (Anroart) e ilustrados por D. Francisco Lezcano Lezcano.
Actualmente reside en Casablanca (Marrocos)
Vid: Arte Vivo

23 julio 2014

EMILIA ENRÍQUEZ

Emilia naceu en Ourenseen 1972. É licenciada en Deseño, Escola Superior de Moda de Madrid. É unha fantástica artista plástica. Formouse como escultora no Taller de Escultura de Hipólito Hidalgo de Caviedes, na Escola de Artes Aplicadas eOficios Artísticos de Madrid, Taller á Pedra, na Academia de Arte Artium Peña e no Estudo do Pintor José Barranco, Madrid. Destaca a súa obra das Geishas; Mundo Recosido cheas de gran expreionismo. As súas exposicións foron: 2014. Galería Juan Manuel Lumbreras, Bilbao 2014. Fundación Antonio Pérez, Centro de Arte Contemporáneo, Cuenca 2013. Sala Kutxa Boulevard, San Sebastián 2013. Centro Cultural Villa de Móstoles, Ayuntamiento de Móstoles, Madrid 2012. Sala Luis de Aujuria, Vital Kutxa, Vitoria-Gasteiz 2012. Colegio de Ingenieros Industriales de Aragón y La Rioja, Logroño 2011. Centro Cultural La Casa Elizalde, Ayuntamiento de Barcelona 2011. Sala Torrene Aretoa, Ayuntamiento de Getxo, Bilbao 2010. Sala Caja Burgos, Miranda de Ebro, Burgos 2010. Sala Caja Duero, Palacio del Almirante, Medina del Campo, Valladolid 2010. Centro Cultural Hispano Japonés, Universidad de Salamanca 2009. ‘Ecos do Pasado’. Centro Cultural Deputacion de Ourense, Fundación Caixa Galicia 2008. ‘Ojo de Mar’. Casa De Galicia, Xunta de Galicia, Madrid 2001. Galeria Kreisler, Madrid 1998. Galeria Kreisler, Madrid COLECTIVAS / COLLECTIVE 2009. Club del Libro en Español, “Homage to José María Sert”, Palacio de Naciones, Ginebra, Suiza.

Vid: Emilia Enríquez
Foto: Diario Vasco

20 julio 2014

ELENA CORTIZAS FIGUEROA

Naceu en 1918 e finou en Redondela en 1988. Estudou na Escola Normal de Pontevedra. En 1947 consta que estaba exercendo como mestra na escola de Valbuena de Pisuerga en Palencia e ese ano déronlle destino na escola de Balde en Carballeda de Avia, Ourense.

Despois de pasar por outras escolas chegou de novo a Redondela en 1971.

Vid: Méndez Lois, Mº J. (coord.) Mulleres na Educación en Galicia,  MUPEGA, Xunta de Galicia, Santiago, 2009, p. 79.

ESTRELLA MARTÍN MOURIÑO

Estrella naceu en Ourense o 6 de xuño de 1890 e cando tiña 18 anos, no ano 1908, matricúlase na Escola Normal de Ourense sita neste ano no Instituto Provincial de Ourense.  O seu pai era propietario, entendendo por esta significación, que era dono de terras adicadas á agricultura e cultivadas a xornal. O seu irmán, Angel Martín, era capitán de infantería.

Estrella realizou dous cursos (ata 1910) por libre, matriculándose en 13 materias nas que acadou boas cualificacións.  Para finalizar os estudos de grao elemental trasladouse á Escola Normal de Zamora.

Casou co viaxante de licores de Jerez o madrileño Alvaro Sierra e o matrimonio residiu na capital onde rexentaban un negocio.

(Elaboración propia a partir de diversas fontes)

11 junio 2014

SOFÍA GUADALUPE PÉREZ CASANOVA

Como é habitual, neste blog tamén se fai reseña de mulleres que, aínda non nacidas en Ourense, os seus pais son ourensás. Este volve ser outro caso.

Sofía Guadalupe Pérez Casanova, muller de vida intensa, é escritora e xornalista  galega, nace o 30 de setembro de 1.861 no nº 141 da coruñesa rúa de Espoz e Mina, hoxe chamada de San Andrés. O seu pai, Vicente Pérez Eguía, litógrafo ourensán, abandona á súa muller e ao seu tres fillos cando Sofía era moi pequena causando unha gran inestabilidade económica á súa familia que se ve aliviada pola axuda financeira proporcionada polo avó ferrolán Juan Bautista Casanova Pla Cancela, mariño de profesión.

Pasa a súa infancia no Pazo do Home en San Xulián de Almeiras (A Coruña) e comeza os seus estudos na escola de Dona Concha, estudos que máis tarde completará no Conservatorio de Madrid, cidade onde fixa a súa residencia aos 12 anos xa que a súa nai decide trasladarse alí en busca de mellor fortuna. Na capital de España empeza a estudar poesía e declamación. Á súa terra natal volverá varias veces para pasar as vacacións de verán en Mera (A Coruña).
En Madrid enseguida é ben recibida nos círculos literarios da época despois de ser publicados varios poemas seus no diario Faro de Vigo. O Marqués de Valmar, verdadeiro mentor de Sofía, faise gran amigo dela inclinado polo seu gran talento para a poesía.

A través do Marqués é presentada na corte de Alfonso XII, monarca ao que lle gustaba ouvir declamar aos poetas nos seus salóns. Sofía ouvirá contar á súa familia anos despois como unha tarde se atopaba ela recitando ante o Rei cando un uxier anuncioulle a chegada dun importante ministro ao que o Rei contestou: Que espere o señor ministro. Durante algunhas destas sesións poéticas, Sofía comparte o seu tempo con outro gran escritor Bernard Shaw. A edición do seu libro Poesías(1885) foi custeada polo propio monarca.
Sofía enriquece a súa formación poética e artística mediante o trato directo coa intelectualidade do momento, asistindo a faladoiros como as do poeta Campoamor, que lle presentará en 1.886 ao que será o seu marido, o filósofo polaco Wincenty Lutoslawski. Entre as mulleres escritoras que coñece figuran Concepción Jimeno Gil, Branca dos Ríos, Sofía Tartilán, Filomena Dato e Emilia Pardo Bazán.

Despois da voda o matrimonio instálase en Drozdowo, Polonia. Despois de pasar vinte anos entre as súas dúas patrias decide en instalarse definitivamente en España, ten 43 anos de idade e empeza a ter problemas de visión. Comeza a colaborar con artigos na prensa.  A súa actividade social é moi intensa pronunciando conferencias . Viaxa con frecuencia a Polonia para ver ás súas filla. Precisamente durante un destas viaxes estala a 1ª Guerra Mundial.

Sofía é testemuña dos horrores da guerra e das dificultades polas que atravesa Polonia, país do que non se reciben noticias en España e para tal fin faise corresponsal do periódico ABC.

A obra literaria de Sofía Casanova é admirada e recoñecida en España. En 1906 é elixida membro da Real Academia Galega, en 1.911 entra a formar parte da Academia Española de Poesía e en 1.925.  A Real Academia Galega que a nomea Académica de Honra en 1952 ano que falece.

(Fonte: Almanaque Gallego. 1882, p. 11)

A continuación inclúese unha noticia de prensa na que se recolle como foi o encontro entre Sofía Pérez casanova e o que sería o seu home, Wincenty Lutoslawski:


(Fonte: El Correo Gallego, 27 de febreiro de 1887, p.2)
(Elaboración propia)

08 junio 2014

SUSANA BOSO


Susana Boso, ourensana de nacemento, viguesa de formación e investigadora de vocación.Sete anos leva esta nova bióloga dedicada a desentrañar os estragos que provoca o mildiu nas viñas e, sobre todo, a buscar solucións. Esta investigadora levou importantes premios como o recibido en 2007 polo proxecto: «Resistencia innata a mildiu en diferentes variedades tradicionais de gran importancia económica para o Noroeste de España. Mecanismos de defensa da planta asociados a esta enfermidade».
Susana Boso forma parte do único equipo de viticultura do CSIC que existe en España, na Misión Biolóxica de Galicia.

03 junio 2014

IRENE GÁLVEZ CAÑERO HERMOSILLA

Contribúe este blog a sacar á luz, despois de peneirar lecturas diversas, o nome de mulleres que non só destacaron polo seu labor artístico, cultural, histórico, cultural, formativo...senón que tamén fai mención daquelas que supuxeron, para a época na que viviron, un destacar, quizais debido a que non era habitual que desempeñasen un cargo ou participasen en determinadas agrupacións.

Hoxe sae á luz Irene Gálvez que formou parte da masonería. Irene foi adoptada como lowetona, é dicir, filla de mestre masón, na Logia Adalides del Progreso nº 316 de Verín, figurando no cadro lóxico do 2 de outubro de 1888. O seu nome simbólico era María Pineda.

En 1936 sería expedientada pola súa afiliación á masonería.

Vid: Ortiz Albear, N. Mujer Masonas en España: Diccionario biográfico (1868-1939), Las Canarias, Ediciones Idea, 2007.

25 mayo 2014

SOLEDAD BLANCO FERNÁNDEZ

Este blog, como sempre digo, é de todos/as e para todos/as. E digo isto porque me fan chegar información persoas estupendas ofrecéndome o seu coñecemento para os demais como é o caso de  Arturo Rodríguez Vispo que, non sendo a primeira vez, envíame información da artista Soledad Blanco Fernández e indica o seguinte.
Naceu o día 8 de decembro do 1956 en Ourense. Xa de moi cativa recibiu clases de pintura da man do pintor de orixe vasca, Luciano Cárcamo Uranga. Con tan só oito anos a súa familia trasladouse a Madrid, onde estudou bacharelato e fixo COU. Contra a opinión da súa nai que elixira pra ela a carreira de Belas Artes, matriculouse en Dereito que rematará no ano de 1978. Colexiada coma avogada en Madrid, case non chegou a exercer, pois non se sentía identificada coa profesión. Despois dun tempo con problemas de saúde retoma a súa formación artística na Academia Peña de Madrid, formación que se continúa na Academia Jerez con clases de técnica do repuxado de estaño e prata, e máis  de pintura sobre táboa na especialidade da iconografía bizantina, que posteriormente perfeccionou baixo a dirección do profesor Antonio Cortés, convertendo os iconos e maila pintura relixiosa nun dos referentes da súa obra. Pertenceu ó Gremio de Artesáns de Madrid durante doce anos e simultaneou o seu traballo coma docente coa súa preparación coma ceramista na Escola Madrileña de Cerámica da Moncloa a partires de 1986, ano en que faleceu seu pai e ten lugar a súa primeira exposición individual no Liceo de Ourense. Adéstrase coma acuarelista no obradoiro do matrimonio, Manuel Lamadrid y Carmen Vera Callejo, e coma restauradora e especialista en dourados co profesor Julián F. Picazo. O amor pola súa terra que inculcou nela o seu pai, tódolos veráns na Santa Comba de Bande dos seus ancestros, fixo que no 2003 fundase nos baixos da antiga casa familiar o “Museo dos Iconos” con máis de cen obras da súa autoría. Pouco tempo antes de voltar a Ourense definitivamente recibe novas clases de cerámica do profesor Julio Carrascal e xa no 2008 realizou un Curso de Postgrado sobre “Conservación y Restauración de Imaginería Policroma y Dorada. S. XII – XVIII”, impartido no Centro Técnico San Martín de Ourense, en colaboración coa Fundación Santa María Nai coa calificación de sobresaínte. Aveciñada en Santa Comba de Bande dende o 2006 resume a súa vida expresando o seu agradecemento por ”el don maravilloso de poder expresar la belleza través de mis manos, ya sea dibujando, pintando, dorando o repujando”.
TRAXECTORIA PROFESIONAL
  • Dende 1982 a 1988, profesora de repuxados de estaño e prata e máis pintura de iconos  na Academia Estudio-Artesanía de Madrid.
  • De 1991 a 2002, profesora de repuxado e pintura na empresa Art-Stij e nos centros culturais de “La Remonta” (distrito de Tetuán) e “Clara del Rey” (distrito Centro), no Concello de Madrid.
  • Doación do retábulo lateral da iglesia parroquial de Santa Comba de Bande, ano 2002, e restauración das tres imaxes que contén.
  • Pintura relixiosa e iconos: Icono da Virxe da Tenrura prá parroquia de San Bruno de Madrid no ano 2005; pintura no sagrario do Altar Maior da igrexa parroquial de Santa Comba de Bande no 2003.
  • Restauración do retábulo da capela de Sarreaus de Bande, ano 2007.
  • Tamén no 2007 restauración do retábulo da capela de Martiñán, Bande, e cinco imaxes da dita capela.
  • No 2009 restauración do retábulo da capela de Loeda, Bande. Tamén restaurouse a imaxe de Deus Padre que preside o dito retábulo.
EXPOSICIÓNS
1984. Exposición colectiva co Obradoiro de Alumnos de Antonio Cortés, profesor de iconos. Librería Alemana. Madrid.
1986. Decembro. Exposición no Claustro do Liceo-Recreo Ourensano. Ourense.
1987. Avril. Exposición no Centro Galego de Madrid.
1987. Decembro. Exposición colectiva  co Gremio de Artesáns de Madrid  na Feira de Artesanía de Zaragoza.
1988. Outubro. Exposición colectiva co Gremio de Artesáns de Madrid no Aeroporto de Barajas.
1991. Xuño. Exposición no Centro Cultural “Julio Cortazar” da Junta Municipal de Moncloa. Ayuntamiento de Madrid.
1991. Outubro. Exposición na Sala da Caixa de Aforros de Avila. Arenas de San Pedro.
1992. Xuño. Exposición na Sala da Caixa de Aforros de Cuenca/Ciudad Real. Cuenca.
1994. Decembro. Exposiición Sala de Mostras do Colexio Marista de Chamberí en Madrid.
1999. Decembro. Exposición no Claustro del Liceo-Recreo Ourensano. Ourense.
2003. Xullo. Inauguración do Museo-Exposición permanente, coñecido coma “Museo dos Iconos”, xunto á igrexa visigótica de Santa Comba de Bande.
2004. Agosto. Exposición de acuarelas. Sala de Exposicións do Antigo Cárcere do Concello de Celanova.
2004. Outubro. Alcalá de Henares. Exposición colectiva incluída no Congreso Internacional de Arte Sacro (Fundación Félix Granda).
2004. Decembro. Exposición de acuarelas no Café Bar  “La Fábrica” de Allariz.
2009. Exposicións de acuarelas: Marzo, na torre de Vilanova dos Infantes, (Celanova). Avril, aldea do Couso, (Sarreaus). En Maio/Xuño, sala da Casa de Cultura de Xinzo.
2010. Maio. Exposición de Iconos e máis Acuarelas na Sala de Exposicións do Pazo de Mos, (Pontevedra).
2010. Xuño. Exposición de Iconos en Viveiro, Lugo. Centro Comarcal da Mariña Occidental.
2014. Febreiro. Exposición de pintura relixiosa, iconos e traballos de repuxado de estaño e prata sobre madeira no Espazo Cultural elcercano.com de Ourense.
Foto de: Dende a Limia.com

24 mayo 2014

ROSA GÓMEZ LIMIA

Digna é de destacar neste blog a Rosa Gómez Limia pola súa traxectoria política pero tamén cultural e iso fai que non nos pase desapercibida xa que as súas inquedanzas foron facéndose realidade. Nace en Barbantes (Ourense) o 2 de febreiro de 1943. Tras a morte do seu pai ingresa con tan só 10 anos no Colexio de Orfos de Ferroviarios de Palencia onde permanecerá os 8 anos seguintes. Titúlase como Perito Mercantil pola Escola de Altos Estudos Mercantiles de Bilbao, 1961. Tamén obtén o título de Licenciada en Xornalismo pola Facultade de Ciencias da Comunicación. Universidade de Santiago de Compostela, 2002. É nai dunha filla e dun fillo.

ÁMBITO POLÍTICO

En 1979 encabeza a candidatura do PSdG Psoe ás Eleccións Municipais no Concello de Mugardos onde pasa a xestionar a 1ª tenencia de alcaldía, así como, as comisións de Cultura, Ensino, Deportes e Facenda. Neste ano tan só dúas mulleres encabezaron listas en toda a provincia da Coruña. Repite experiencia nas convocatorias electorais de 1983 e 1987.
Do seu labor municipal destaca a organización, durante catro anos consecutivos, das Xornadas Municipais de Pedagoxía, experiencia pioneira no campo do ensino. Tamén impulsa e recolle tradicións municipais do concello de Mugardos como o Voto de Chanteiro e da Nosa Señora de Lodairo en San Xoan.
1981 Ten lugar a inauguración da primeira Biblioteca Municipal, proxecto longamente desexado pola cidadanía mugardesa.
Como concelleira da Mancomunidade Cultural de Municipios de Ferrolterra, impulsa a organización da Mostra de Teatro Infantil Xeración Nós, experiencia que durante varios anos trouxo a Galicia grupos teatrais de distintos puntos de galicia, España e Portugal.
En 1979 crea a Escola Municipal de Teatro, a Escola de Pintura Ramón Piñeiro, a Escola de Baile Galego e a Escola de Gaitas do Concello de Mugardos.
Na Segunda Lexislatura Autonómica ocupa un posto como parlamentaria, sendo a primeira muller de esquerdas que ocupa un escano no ente autonómico.
No ano 1980 é elexida membra da Executiva Comarcal do PSdG-PSOE en Ferrolterra.
Durante os anos 1982-1988 é membra da Executiva Nacional Galega do PSdG-PSOE. Dende aquí traballa para conquerir unha maior participación das mulleres no partido, contribuíndo á creación da Secretaría da Mullere, e a obriga de inclusión dun 25% como mínimo de mulleres nas listas electorais, así como a creación da Concellaría da Muller nos distintos   municipios.
No 2011 interrompe a súa militancia política para ocupar o posto de Xuíza de Paz do Concello de Teo.
ASOCIACIONISMO
En 1974 participa na creación da Asociación de Veciños Montefaro de Mugardos e entra tamén a formar parte da directiva da Asociación de Pais de Alumnos do Colexio Público Catro Camiños.
Do seu labor nas dúas asociacións destaca como salientable a organización dos Xogos Florais Mugardeses e a edición periódica de boletíns informativos á cidadanía.
En 1985 é elexida para presidir a Federación Galega de Mulleres Progresistas.
No 2000 trasládase a vivir a Teo onde continúa o seu activismo no ámbito do asociacionismo.
No ano 2002, colabora na fundación da Asociación Iniciativa Cidadá por Teo  co obxectivo de promover ideas para mellorala convivencia e participación cidadá,
No 2004 xunto a un pequeño grupo de mulleres e homes, crea a Asociación Teenses Pola Igualdade, organización sen ánimo de lucro e de ámbito autonómico. Teenses é unha iniciativa pioneira en Galicia ao incorporar homes á loita pola igualdade de xénero. Ata a actualidade desenvolve o cargo de Presidenta.

PUBLICACIÓNS E ACTIVIDADE PERIODÍSTICA

§  Boletín Informativo do Colexio Unión Mugardesa. 1972-1974
§  Boletín Informativo da AAVV Montefaro de Mugardos, 1974,75,76
§  1979 Con motivo da celebración do 1ºAno Internacional do neno edítase e publícase o Boletin Informativo sobre os Dereitos dos  Nenos Concello de Mugardos
§  Historia do Voto de Chanteiro. Editado polo concello de Mugardos, 1982
§  A Prostitución, un problema sen resolver. Editado por UGT. Madrid, 1985
§  Traballo de campo sobre a Prostitución en Galicia para o Ministerio de Cultura. Madrid, 1985
§  Da Facultade ó Mercado Laboral. Investigación das saídas profesionais da licenciatura de Xornalismo dende (1995/2002)- Miguel Túñez, Marcos Pena e Rosa Gómez Limia Editado pola Facultade de Ciencias da Comunicación da Universidade de Santiago de Compostela, 2003
§  2.004 Realiza varias entrevistas a perxoeiros do mundo da hostelería para a Revista de Antiguos Alumnos do Centro Superior de Hotelería de Galicia. Recorda especialmente a realizada ao chef vasco Xosé María Arzak.
§  Dirixe a publicación da Revista medio ambiental Ambienteo (6 números), publicación que ten como  obxectivo concienciar a cidadanía sobre a urxente necesidade de preservar e conservar o medio ambiente. Teo, 2006- 2009.
§  100 Mulleres Galegas Artistas Emerxentes- Editada pola Asociación Teenses Pola Igualdade. Teo, 2010
§  E autora de numerosos artigos de opinión publicados en Ferrol Diario, O Correo Galego, e a Voz de Galicia, entre outros
§  Participou como xornalista no programa Doa a Doa da TVG, así como, nunha serie de entrevistas a mulleres peculiares para o xornal O Correo Galego.
§  Como feminista ten impartido conferencias e charlas, así como participado en numerosas mesas redondas tanto dentro como fora de Galicia.
§  Ten dous blogs: “Mulleres en pé” e “rosanei” onde escribe regularmente sobre as súas inquedanzas sociais, políticas e feministas.
§  Poemario: Escolma dos meus poemas Armiño, pendente de editar.

13 mayo 2014

MARÍA JOSÉ GONZÁLEZ

María José González era pintora ourensá. Pertencía a unha saga importante de artistas ourensas pois estaba ligada ao apelido De Dios. Ten unha longa traxectoria na pintura e unha numerosa obra. Nos seus óleos desenvolvía unha temática costumista, de escenas campestres galegas na liña de pintores galegos como Sotomayor. Empregaba unha pincelada grosa, pastosa pero sen esquecer o debuxo ben trazado. As cores son pardas, ocres, vermellos, cores da terra aplicados con luz e cor tonal. A muller adoita ser a figura central e tamen as figuras de cativos. Ten cadros en gran formato que integran ao espectador.
Tamén traballa a acuarela con man decidida.

(Imaxes: colección particular da autora do blog.)



                                                 

04 mayo 2014

RAMONA PARDO DE FIGUEROA Y SARMIENTO

Condesa de Maceda. O Condado de Maceda é un título nobilario concedido polo rei Felipe IV  en 1654. Dona Ramona ostentou o título no período de 1808 a 1838. Foi a novena condesa de Maceda e a novena vizcondesa de Laisosa; VIII vizcondesa de Fefiñans e VI marquesa de Figueroa. Casou con Juan José Caamaño y Pardo.
Vid: http://www.xenealoxiasdoortegal.net/ortegal/araspardo_archivos/pardofigueroa.htm
Wikipedia

01 mayo 2014

ELVIRA RODRÍGUEZ

Traemos ao blog a Elvira Rodríguez, natural de Ourense, quen cansa de sufrir os malostratos do seu home decide facer unha denuncia ante a o Rexedor e Xuíz de Ourense no ano 1465. O caso ven relatado no artigo de Reyna Pastor titulado "Mujeres del común, mujeres anónimas: las que sufrían y las que lucahban. León y Castilla en los siglos XI- XIII" e di o seguinte:


Es sabido que los problemas conyugales de las gentes urbanas o rurales quedaban ocultos en el seno de las familias y su intimidad, es posible que intervinieran con su consejo los clérigos y monjes, pero raras veces por cierto, algunas mujeres acuden a la justicia para reclamar protección formal.El caso de Elvira Rodríguez es un ejemplo de ello. Se necesitaba mucho coraje o haber llegado al límite del sufrimiento para acudir al regidor y juez de Orense para que la protegiera e hiciera valer sus derechos ante la ley a causa de los maltratos y las heridas con puñal que le había hecho su marido en la casa de ambos. Elvira no pide la protección de sus familiares ni les demanda venganza, todavía vigente en las costumbres, por el contrario decide, en un acto arriesgado, infrecuente y muy valiente, demandar la protección  pública, urbana, la de la ley.Pedida esa protección al regidor y juez se entabla el juicio. Un notario de la ciudad a quien acompañan los testigos del caso, hace comparecer, el 3 de abril de 1465, al mercader y vecino de la Orense, Juan Alfonso de Tenorio, para que confiese públicamente sobre las agresiones y malos tratos ocasionados a su mujer.Los reconoce este y se arrepiente y declara que tratara bien a su mujer, pero que esta debe volver al hogar conyugal y seguir cuidando a los hijos y la casa. Ruega también que Elvira acepte hacer vida matrimonialcon el. Por lo antedicho se deduce que "el propósito de la enmienda es mas de omisión que de acci6n",2° pues se había de la futura conducta del marido y no de los maltratos anteriores frecuentes y brutales.Brutales a tal punto que en el documento se exige a Tenorio que prometa no matarla ni herirla con espada ni con puñal ni con palo peligroso.También se especifica que volverán a una vida matrimonial acorde con los principios de la Madre Iglesia que establece que la mujer debe obedecer al marido. No bastaron las promesas publicas del marido pues se vio obligado a empeñar su persona, bienes raíces, etc, con el objeto de hacer frente, en caso de que incumpliera lo acordado, con la suma de 20.000 maravedíes de la moneda vieja. Se entregarían estos, llegado el caso, de la manera siguiente, la rnitad al obispo, señor de la ciudad y la otra mitad al regidor Pedro López.Para vigilar su cumplimiento se designan fiadores. También aparece un fiador que garantizara la promesa de Elvira Rodríguez " de ser obediente e servente en todas as cousas justas”.

Vid: Pastor, R.  "Mujeres del común, mujeres anónimas: las que sufrían y las que lucahban. León y Castilla en los siglos XI- XIII",  La Aljaba, Segunda Época, Vol. II, 2002, pp. 26-27.

16 abril 2014

ISABEL BARJA

A investigadora ourensá, Isabel Barja, titular do departamento de Bioloxía e da Unidade de Zooloxía da Universidade Autónoma de Madrid, é unha das máis importantes coñecedoras do lobo ibérico. Natural da comarca de Verín, realizou as súas investigacións de campo no macizo central ourensán.
Vid: La Región

PATRICIA LOSADA PÉREZ

Patricia Losada Pérez naceu en Ourense no ano 1981 na actualidade traballa na cidade de Hasselt como profesora da Universidade e membro investigador do departamento de Termofísica da Universidade Católica de Leuven (Lovaina)  e do Instituto de Materiais da Universidade de Hasselt.  
En 1999 rematou os estudos no Colexio Zorelle e  ese mesmo ano empezou a carreira de Física na Facultade de Ciencias do campus provincial, que terminou con premio extraordinario no ano 2004. En 2005 obtivo unha bolsa do Ministerio de Educación para realizar un doutoramento en termodinámica durante o cal realizou unha estancia na Universidade Católica de Lovaina.

En maio de 2009 doutorouse en Física e enseguida chegoulle unha oportunidade laboral. Apenas dous meses despois a Universidade Católica de Lovaina ofreceulle traballar no departamento de Termofísica como investigadora posdoctoral. 

29 marzo 2014

CELSA AMELIA ARIAS GARCÍA

De novo ante unha muller que soubo facer fronte aos convencionalismos sociais. Celsa naceu no anoo 3 de maio de 1910 en Rodeiro, Pontevedra. O seu pai, segundo a partida de nacemento, era de oficio "propietario". 

Celsa matriculouse aos dez anos no Instituto Provincial de Ourense, e cursou dous anos por libre e os demais por oficial. Realizou os seis anos e obtivo o título de bacharelato e solicitou traslado á Escola Normal de Pontevedra.

En 1933 presentouse aos Cursiños de selección profesional de maxisterio.

Comezou exercendo de mestra destinada na escola de Novás pero tamén estivo exposta á Comisión Depuradora resolvendo o seu expediente en xaneiro de 1939 pero non foi sancionada. En 1943 trasladouse por consorte á escola de Covelo

(Elaboración propia a partir de diversas fontes)
Vid: Cid Galante, Rosa, Tese de doutoramento. El Noticiero gallego : semanario destinado a fomentar los intereses morales y materiales del Magisterio de primera enseñanza: Num. 2180 (11/01/1939); El Noticiero gallego : semanario destinado a fomentar los intereses morales y materiales del Magisterio de primera enseñanza: Num. 2372 (04/03/1943)